Otsameaka mendia

Gorramendi eta Iparlako mendilerro ezagunen artean mendikate apalago batek uztarri lana egiten du, bi erraldoi horiek elkartuz eta Urritzateko bailara estua Nafarroa Garaitik isolatuz.
Nafarroa Garaiarenak izanik, geografikoki Urritzate eta Aritzarkungo bailarak Nafarroa Beherera daude zabalik eta orain gutxi arte komunikazioak oso zailak ziren Baztango lurrekin. Orain, Otsondoko mendatean hasten den errepidexka batek lotzen ditu hango baserri urriak hegoaldeko bailarekin. Isolamenduak, ordea, alde onak izan ditu: bi natura erreserbak aurki ditzakegu inguruotan, bata Alkaxurin eta bestea Itsusiko Harrietan.
Mendikate apala izanik, hainbat gain atsegin daude mendizalearen eskura: Ihintzpide, Otsameaka (Mendduin), Agotarri, Elorrixuri, Gartzabal... Batzuk pagadiak harturik daude, baina gain gehienek paisaia zabalak eskaintzen dituzte. Ehiza sasoitik kanpo, inguru bakarti eta eder bat txangolariarentzat.
Izenari dagokionez, Otsameaka otso eta mehaka (harrate estua) hitzetatik datorrela diosku Mikel Belaskok bere hiztegi ederrean.