Lakhura

Lakhura Belaguako mendi aterpearen gainean dagoen tontorra da, Zuberoa eta Nafarroa Garaiaren arteko mugan. Ez da mendi zaila Erraitze edota aterpetik bertatik abiatuz gero, baina Belaguako zelaietatik edo Santa Grazitik abiatuz gero, igoera luzea da. Igoerarik politena eta gogorrena Santa Grazitik abiatuta egin daiteke, Ehujarreko arroilan barrena Erraitzera igo eta tontorrera ekialdetik igoz.

Hainbat tontor nabarmentzen dira gainaldean, eta batzuk izen bereizia ere badute. Ekialdekoa Puntal de Oloron izenarekin ageri da Nafarroako kartografia ofizialean (1826 m), Lakora izenarekin jasota ageri da muga-mugan dagoena (1844 m), erpin geodesikoa duena, eta Cortaplana mendebaldekoa, multzo nagusitik pixka bat berezita (1773 m). Baina tontor garaiena Zuberoako lurretan da osoki eta hangoa du izena: Lakhura (bada tartean beste muino bat oso gertu argazkietan ikus daitkeen bezala, baina ez du izen bereizirik izateko adina "gairik").

Cortaplanaren magalean bada putzu txiki bat batzuentzat Pirinioko lehenengo iboia izango litzatekeena, baina tamaina dela batetik eta askotan agortuta egoten dela bestetik, ez du ematen aintzat hartzekoa; Ezkaurreko iboiak kandidatu hobea ematen du, Atxeritoko iboiaren baimenarekin (Ezkaurrekoa ere agortuta egoten da gehienetan uda partean).

Belagua aldean askotan izan bazerete erreparatuko zenuten sarritan sartzen dela lainoa Zuberoako ibarretatik Belagua aldera Lakhuraren bi aldeetako lepoetatik. Mendebaldeko Arrakogoiti lepotik errazago eta ugariago beharbada, baina baita ekialdeko Erraitze (Eraize) lepotik ere. Laino hotz eta heze horrek ikusmena eragozteaz gain, hoztu eta busti ere egiten du; ez da ideia txarra zira bat aldean izatea badaezpada.